Ik stond op het punt een glas wijn te bestellen aan de bar van opgestapelde gasbetonblokken toen ik achter me hoorde zeggen; “Van die sluitspier trek ik me niks aan. Ik duw hem er gewoon in.” Ik draaide me om. De spreker was een oudere heer. Pas toen ik naar beneden keek, zag ik wat hij bedoelde. Hij gaf een andere heer uitleg hoe hij een oester opende.
Waar was ik? In Ruimte X in de Telexstraat in Tilburg. Een maand geleden won de Tilburgse schilder Ad Willemen opnieuw een prestigieuze prijs. Enkele stadsgenoten besloten drie avonden te organiseren waarop “de schilder de dialoog zou aangaan met het publiek”. Verder werd aangekondigd dat “de autobiografisch getinte openingsavond in het teken zou staan van onthullingen”. Datum: 16 oktober.
De wanden hingen vol met erotische tekeningen van de kunstenaar. Op de enorme, vierkanten tafel waaraan zojuist een diner had plaatsgevonden, lagen boeken te koop met het werk van de schilder. Daaronder bevond zich het mooie “Het geheime oeuvre van Adriaan Willemen”. Dat boek bevat 54 prachtige naakttekeningen. Op een provisorisch podium konden de gasten een grafiekmap inzien met steendrukken en etsen, door Willemen vervaardigd naar aanleiding van een 16e eeuws schilderij. “De in het schilderij verborgen monogrammen verwijzen naar het scabreuze liefdesleven van de Franse koning Henry IV.”
Dus zo kon het gebeuren dat Katrien Willemen, dochter van de schilder, het provisorische podium betrad, op een stoel ging zitten, kuis de knietjes tegen elkaar legde en een monoloog begon. Daarin verwoordde ze met een adembenemende openhartigheid de fascinatie die het mannelijk geslachtsorgaan bij haar opriep. Ze opende haar lofzang op dit wonderlijke apparaat met de vaststelling dat het boeiender van verschijning was dan het vrouwelijke. Ze ging verder met een vrijwel uitputtelijke opsomming van de vormen die het apparaat kon aannemen, en al die vormen wilde ze verkennen en bezitten. “Nou ja, allemaal bezitten? Ik weet het nog niet.” Met enige bezorgdheid sloeg ik vader Willemen gade, maar dat was niet nodig want de luid uitgesproken droom van dochter Katrien, zo bleek na afloop, was een omgewerkte tekst van de schrijver Ronald Giphart, geliefd bij middelbare scholieren. Knap was trouwens ook hoe dochter Katrien op haar tien centimeter hoge plateauzolen levend de begane grond wist te bereiken.
De dichter Victor Vroomkoning nam de fakkel over. Hij las gedichten voor waar de erotiek meer versluierd aan bod kwam. In een prachtig vers liet hij voelen wat een leraar op de middelbare school doormaakt wanneer schaars geklede vrouwelijke leerlingen, begiftigd met een dromerig-hongerige blik, zijn netvlies teisteren en innerlijke leven ruïneren.
Fotograaf Aljen van Dijken besloot de reeks voordrachten. Hij liet dia’s zien van het in verval geraakte huis waarin hij opgroeide en las erotische verzen van de Rotterdamse dichter Riekus Waskowsky. De diaprojector begaf het, de teksten kwamen er met horten en stoten uit, waarom weet ik ook niet, en iedereen genoot van dit krakkemikkig, komisch stukje theater en de onverwisselbaar Rotterdamse ruigheid van Waskowsky.
Tussen de bedrijven door lokte schrijver Ed Schilders zijn vrouw naar een van de tekeningen aan de muur. Het toonde een lustorgie aan het Spaanse hof en ik zag hoe de schrijver leed onder de vrees dat zijn vrouw de afbeelding misschien zou afkeuren, waardoor de kans ontstond dat de tekening hem zou ontglippen en later stiekem gekocht zou worden door een concurrent-schrijver. De aangekondigde onthullingen heb ik gemist. Maar er volgen nog twee avonden in Ruimte X. Wat de begeerde tekening betreft kan ik het volgende zeggen. Columnist Ed Schilders kan gerust zijn. De tekening is nog niet door derden aangeschaft. Maar ik geef hem wel een goed advies: stel de koop niet langer uit. Ik, ik bedoel die andere schrijver, die blijft niet wachten.